Oedeem
Wat is het en wat voor soorten zijn erOedeem is vochtophoping in de huid en de onderliggende weefsels. Dit kan meerdere oorzaken hebben. Daarom is Oedeem in verschillende categorieën te verdelen:
Lymfoedeem
Lymfoedeem is een vervelende aandoening waarbij zwelling en vochtophoping optreedt. Dit is vaak te herkennen aan een omvang toename, zwaar en moe gevoel, tintelingen en eventueel pijnklachten bij het aangedane lichaamsdeel. Meestal vindt dit plaats in de armen of benen maar kan ook op andere gebieden van het lichaam. Deze chronische aandoening is vervelend en geeft hinder en kan leiden tot ontstekingen (wondroos), gewrichtsklachten en huidklachten. De meeste vormen die we kennen worden veroorzaak door een te lage activiteit van het lymfatisch stelsel. Dit kan veroorzaak worden doordat er een afwijking is in het lymfatisch stelsel, de lymfevaten zijn beschadigd of aangetast of wanneer de lymfeklieren zijn verwijderd.
Lymfoedeem is in te delen in primair lymfoedeem en secundair lymfoedeem.
Primair Lymfoedeem
Een afwijking in het lymfatisch stelsel waardoor het vocht niet goed wordt afgevoerd. Primair lymfoedeem is te onderscheiden in hereditair (erfelijk belast) en niet-hereditair (niet erfelijk belast)lymfoedeem.
Onder hereditair lymfoedeem valt bijvoorbeeld de Ziekte van Milroy, Meige-syndroom, Turner-syndroom, Noonan-syndroom en Klippel-Trenaunay-syndroom.
Niet-hereditair primair lymfoedeem hoeft niet bij de geboorte aanwezig te zijn. Bij deze vorm ligt erfelijke noch aanlegstoornissen te grondslag. Er is geen duidelijke oorzaak of ziekte voor het ontstaan. Vaak zie je dat het aantal lymfevaten zijn verminderd of in het geheel niet zijn aangelegd. Veelal is een trauma of infectie de druppel die de emmer doet overlopen waardoor oedeem optreedt.
Secundair Lymfoedeem
Er heeft een gebeurtenis plaatsgevonden waardoor de lymfeknopen of lymfevaten zijn beschadigd en niet meer herstelbaar zijn. Te denken aan een operatie, verwijdering van lymfeknopen of ander trauma.
Één derde vorm van secundair lymfoedeem wordt veroorzaakt door een overbelasting van het systeem die leidt tot reflux in de lymfevaten ( het niet doorstromen van lymfevocht).
Andere oorzaken:
- Langdurige occlusie bij bijvoorbeeld een prothese;
- Beperkte lymfafvloed ten gevolge van tumorgroei;
- Infectie (bijvoorbeeld door streptokokken) zoals erysipelas;
- Bijkomend bij chronische veneuze insufficiëntie.
Veneus oedeem
Veneus oedeem is vochtophoping als gevolg van een veneus probleem. Veneus is afgeleid van venen en venen is de medische term voor je aderen. Veneus oedeem kom je tegen bij mensen die bekend zijn met Chronische Veneuze Insufficiëntie (CVI). In wat makkelijkere taal: chronisch afvoerstoornis. In staande houding moet het bloed in de aderen, tegen de zwaartekracht in, naar boven worden gepompt. Dit gebeurt voornamelijk door de spieren van de kuit.
Wat is de oorzaak van veneus oedeem?
In staande houding moet het bloed in de aderen, tegen de zwaartekracht in, naar boven worden gepompt. Dit gebeurt voornamelijk door de spieren van de kuit. Lopen is daarom uitstekend, maar lang staan of zitten is slecht voor de bloedafvoer door de aderen.
In de aderen zijn kleppen aanwezig die in verticale houding het terugstromen van het bloed naar de voeten verhinderen. Als deze kleppen niet meer goed afsluiten, stroomt het bloed gemakkelijk terug, zodat de druk in de aderen en haarvaten toeneemt en de aderen worden wijd. Dit zie je bijvoorbeeld ook gebeuren bij spataderen. Dit heeft mogelijk een toename van vocht als gevolg. Ook bij Tromboflebitis en veneuze trombose zijn therapeutische elastische kousen een vereiste.
Overleg met de huidtherapeut wat voor u de beste behandeling is. Mogelijke behandelingen zijn zwachtelen (bij aanwezigheid van vocht) en therapeutische elastische kousen. Klik hier voor meer informatie over de behandeling.
Lipoedeem
Bij lipoedeem is er een stoornis is de aanmaak van vetweefsel. Bij deze pijnlijke chronische ziekte zie je vooral bij de extremiteiten vet- en vochtophoping. Daarnaast is de vochtafvoer via de lymfvaten niet optimaal. De oorzaak van lipoedeem is vrij onduidelijk al is wel bekend dat het eigenlijk alleen maar bij vrouwen voorkomt. De meest voorkomende klachten zijn pijn en zwaar gevoel in benen/armen, snel blauwe plekken, gewrichtsproblemen en gewichtsproblemen. Meestal komt het lipoedeem symmetrisch voor op de heupen, bovenbenen en knieën. Dit heeft vaak de vorm van een rijbroek. Soms hoopt het vetweefsel zich op rond de enkels (overbloezende enkel). Ook kunnen de armen zijn aangedaan.
De voortgang
Als lipoedeem niet wordt behandeld, ontwikkelt lymfoedeem (vochtophoping) zich er naast in een periode van vijftien jaar. Overgewicht versnelt dit proces en vergroot de gezondheidsrisico’s. Vaak is er een combinatie met spataderen en beginnen of verergeren de klachten bij een hormoonwisseling, bijvoorbeeld in de puberteit of na een zwangerschap.
In een enkel geval speelt de menopauze of een aandoening, zoals een schildklierafwijking, een rol.
Het is belangrijk dat lipoedeem in een vroeg stadium wordt ontdekt. Dat biedt de beste mogelijkheden om verergering of complicaties tegen te gaan.